Jaarverslag 2024

Geschreven door:
Museumgemaal Cremer, 8 april 2025

GEMAAL CREMER – JAARVERSLAG 2024
Het bestuur
Het stichtingsbestuur draagt zorg voor de (financiële) voorwaarden t.b.v. een doeltreffend beheer van gemaal Cremer. Het onderhoudt daartoe onder meer waardevolle contacten met het Waterschap Hunze en Aa’s, het gemeentebestuur van Eemsdelta, met sponsors, particuliere donateurs, subsidiënten en de Nederlandse Gemalenstichting.
Samenstelling:
Jan Köller, voorzitter, Haaije van Dam, secretaris, Jan Harms, penningmeester. Bestuursleden zijn: Hans Beukema, Bé Kerbof, Helmer van der Wal, Hemmo Bolhuis. Kees de Graaf bezet in ons bestuur de bestuurszetel namens het waterschap Hunze en Aa’s.

De vrijwilligers

Het onderhoud van de technische installaties, de bediening van de motoren en diverse PR- activiteiten wordt verricht door een team van vrijwilligers, van wie de meesten een technische beroepsachtergrond hebben.
Het vrijwilligersteam bestond in het verslagjaar uit:
Nol Arendsen, Harry Bakker, Wim Blaauw, Klaas Bouwkamp, Simon Doornbos, Tjeerd Dijk, René Klijn, Gerrit Koller, Riekus Köller, Loekie Menkema, Harm Stel, Auko Tuik, Willem Wartena, Jaap Wedda, Rudolf Werkman, Berend Wezeman, Henk Wiegman, Daan Zwarberg, Richard Brachwitz, Alwin Kuiper, Jaap Olthoff en Gerard Meijer. Helaas zijn Tjeerd Dijk en Wim Blaauw ons dit jaar ontvallen.

Onderhoud en werkzaamheden

Door de vrijwilligers werd op dinsdagmiddagen in een wisselende samenstelling onderhoud gepleegd. Daarnaast werden, waar nodig of gewenst – al of niet solistisch – ook op andere dagen technische werkzaamheden uitgevoerd.
Hieronder de jaarrapportage 2024 van Klaas Bouwkamp.

Januari / Februari

Brons:
• Smeeroliefilter (autoclean, magneetfilter en de centrifugaal filter) gereinigd.
• De buitenboordfilters gereinigd en ontlucht.
• De draadspindel die de vlinderklep bediend ingesmeerd met vet en de eindschakelaar bijgesteld.
• De peilen van het carter, cilindersmeertoestel, regulateur, blower en reductie gecontroleerd.
Vacuümpomp:
• De olie van de glijlagers afgetapt en van nieuwe olie voorzien.
Werkspoor:
• De smeeroliefilter in de reductie gereinigd en het smeeroliepeil
gecontroleerd.
• Alle buitenboordfilter schoongemaakt en de afsluiters gesmeerd en het systeem ontlucht en beproefd.
• Smeeroliefilter van de reductie gereinigd.
1

Algemeen:
• Het geplande spoelen van de haven in de maanden december is niet doorgegaan, de reden hiervan was dat in de periode november december in het gemaal groot onderhoud werd gepleegd.


Februari / Maart

• Uitnodigingen verstuurd aan de vrijwilligers voor het beschikbaar stellen, zodat ik het draairooster kon samenstellen

Brons/Werkspoor:

1. Maandag 6, 7, 9, 13, 14, 15 en 16 maart belast gedraaid, tijdens het draaien ging het alarm van de zoetkoelwaterpomp.af na onderzoek bleek dat de rubberen ster in koppeling tussen pomp en elektromotor versleten was. Daan heeft de koppeling gerepareerd, omdat een nieuwe rubberen ster niet meer te krijgen was.
2. In totaal hebben we ruim 2.000.000 kub water verpompt.

Vacuümpomp: (bij de Samofa)

• Tijdens het vacuümtrekken van de schroefpomp bleek dat de vacuümpomp niet wilde aanslaan. Het bleek dat na onderzoek dat de relais defect was. Rikus en Daan hebben het relais van de vacuümpomp vervangen.


April

Perkins:
• Dinsdagmiddaggroep heeft de brandstof- en smeeroliefilter vernieuwd. (Reserve filter wordt besteld)

Samofa:
• Dinsdagmiddaggroep heeft de brandstoffilter vernieuwd.



Mei

Brons:

Pomp 1 en 2:
• De beide draadstangen die het mogelijk maken dat de vlinderkleppen geopend kunnen worden opnieuw ingevet en de beide slipkoppelingen opnieuw afgesteld.


Werkspoor:
• Het smeeroliefilter van de reductie schoongemaakt en een aantal tapbouten vervangen.
• De prestostaat leiding van het buitenboordwater gaf tijdens het belast draaien een foutmelding, deze met perslucht doorgeblazen.


Novemberl

Werkspoor:
• Samen met Alwin vier uur belast gedraaid (zie afspraak Gemeente Eemsdelta en Hunze en Aa’s)

2

SAMOFA:
• Tijdens het op druk brengen van de startluchtfles stopte de motor,
Na controle bleek dat de motor geen brandstof kreeg.
Na het brandstofsysteem (filter pomp en de verstuivers) te hebben ontlucht kon de motor opnieuw gestart worden.


Dinsdagmiddagploeg

Behalve coöperatie met bovenstaande werkzaamheden werden diverse onderhoudsactiviteiten door de dinsdagmiddagploeg uitgevoerd.
Deze werkzaamheden etc. zijn door Loekie Menkema in bijlage 1 vermeld.


Andere taken

De dinsdagmiddagploeg hield zich naast de onderhoudswerkzaamheden aan de installaties en motoren bezig met reguliere taken als schoonmaak, reparatie en onderhoud in en om het gebouw.

Daarnaast zijn/worden diverse aanpassingen door de vrijwilligers gedaan die voortvloeien uit het Riscico en Inventarisatierapport Veiligheid dat is opgemaakt door het Ingenieursbureau Tauw.

Voorts was er aandacht voor onverwachte bezoekers die op dinsdag (dus buiten de reguliere openingstijden) werden aangetrokken door de activiteiten in en rond de Cremer.


In verband met de uitbestede werkzaamheden van het geheel vernieuwen van het stuc- en schilderwerk in de periode juli-september zijn de wanden en vloer van de machinehal door de vrijwilligers ontdaan van alle attributen/spullen. (m.u.v. de machines)
Daarnaast is de videoruimte op de 1e verdieping geheel ontruimd.
Dit alles om de stucadoors en schilders de nodige werkruimte te verschaffen. De stucadoors-en schilderwerkzaamheden zijn in juli begonnen en in september afgerond. Inmiddels worden alle attributen weer teruggeplaatst, zodat met ingang van 16 maart in 2025 de eerste bezoekers weer kunnen worden ontvangen nadat het gemaal gesloten was voor publiek sedert juni 2024.

Verdere activiteiten waren:
De zeecontainer is inmiddels geplaatst en ingericht door de vrijwilligers.
De bedrijfsjassen die zijn geschonken door het waterschap Hunze en Aa’s zijn inmiddels in gebruik.
De afwikkeling van de aardbevingsschade door het IMG loopt nog steeds, en wordt hopelijk in 2025 positief afgerond.
Het vervangen van het dak en het vernieuwen van de verwarmingsinstallatie loopt nog steeds, en er wordt nog nader uitgezocht hoe e.e.a. kan worden gesubsidieerd.
Het vernieuwen van de website loopt nog.
Er wordt gewerkt om het gemaal aan te sluiten op het internet, en zo gauw dit is geregeld kan de AED worden geplaatst aan het gemaal.
Het upgraden van het archief en het voorlichtingsmateriaal is inmiddels begonnen en wordt ingericht op de verdieping in de videoruimte.
.

3


Jaarlijkse spoeloperatie

Het gemaal is gedurende de herfst- en wintermaanden structureel één keer per maand in bedrijf om met haar krachtige uitstroom een deel van de haven en de vaargeul op diepte te houden. Deze slibverjagende maatregel kan echter niet geheel voorkomen dat de haven zich in de wintermaanden met slib vult.
Voor aanvang van het zomer-vaarseizoen wordt daarom op verzoek van en in samenwerking met het Waterschap Hunze en Aa’s en de gemeente Delfzijl een ‘spoeloperatie’ uitgevoerd. Hierin speelt gemaal Cremer een belangrijke rol. Het plan van aanpak houdt in trefwoorden in dat een sleepboot met een speciale onderwatervoorziening het verzamelde slib naar de uitstroom van de Cremer trekt, waarna het uitstromende water het slib via de buitengeul meevoert naar de diepe Eems.
Klaas Bouwkamp, coördinator van het spoelen, doet hieronder verslag.

Ma. 18 maart WERKSPOOR en BRONS: Klaas en Rikus
Draaien van 8.30 uur tot 12.30 uur
Aantal uren gepompt 4 uur = 276000 m³

Di. 19 maart WERKSPOOR en BRONS: Loekie en Richard
Draaien van 9.30 uur tot 13.30 uur
Aantal uren gepompt 4 uur = 276000 m³

Wo. 20 maart WERKSPOOR en BRONS: Gerrit en Alwin
Draaien van 11.00 uur tot 15.00 uur
Aantal uren gepompt 4 uur = 276000 m³

Do. 21 maart WERKSPOOR en BRONS: Auko en Henk
Draaien van 12.30 uur tot 16.30 uur
Aantal uren gepompt 4 uur = 276000 m³

Vr. 22 maart WERKSPOOR en BRONS Klaas en Alwin
Draaien van 13.30 uur tot 17.30
Aantal uren gepompt 4 uur = 276000 m³

Ma. 25 maart WERKSPOOR en BRONS: Klaas en Rikus
Draaien van 15.30 uur tot 19.30 uur
Aantal uren gepompt 4 uur = 276000 m³

Di. 26 maart WERKSPOOR en BRONS:
Draaien van 06.30 uur tot 11.00 uur
Aantal uren gepompt 4 uur = 276000 m³

Draai klaarmaken en vacuümtrekken: ± 7 uur
Belast gedraaid: ± 28 uur
Afbouwen van de installatie: ± 2 uur





4


Bezoekersaantallen
Daar het gemaal ca. 4 maanden in de zomermaanden gesloten was, in verband met de stucadoors- en schilderwerkzaamheden en de ontruiming/inruiming van de machinehal, is het aantal bezoekers beduidend lager dan in voorgaande jaren.

Januari gesloten 0
Februari gesloten 0
Maart 176
April 236
Mei 736
Juni 352
juli 59
Augustus 0
September 0
Oktober 6
November 0
December gesloten 0
_____
Totaal 1565 bezoekers

Activiteiten

12 januari: Nieuwjaarsbijeenkomst in het dorpshuis te Borgsweer.
20 januari: Stamppotmaaltijd bij het waterschap Hunze en Aa’s als waardering voor het vrijwilligerswerk.
21 maart: bezoek fa. Potze met ca. 10 personen.
10 april: bezoek aan gemaal de drie zijlen te Farmsum ivm overname Bronsmotor/onderdelen.
25 mei: medewerking aan vismigratiedag, gemaal geopend.
11/12 mei: medewerking aan Nationale Molen- en Gemalendag.
27 mei: Sterre der Zee, obs Delfzijl, 20 scholieren
6 juni: bezoek Rotaryclub Oldambt met ca. 15 personen.
11 juni: bezoek obs Middelstum met 30 scholieren.
12 juni: Bezoek Scoutinggroep met ca. 20 personen.
20 september: barbecue voor vrijwilligers en bestuur.
1 november: deelnemersvergadering Nationale Gemalendag is door een aantal bestuurleden bezocht.
22 november : jaarlijks etentje voor alle Cremerianen bij Visrestaurant Landman.
Op 5 april, 20 september en 22 december hebben de bestursvergaderingen plaatsgevonden.

Het verslag, zoals dat nu voorligt, geeft een indruk over het reilen en zeilen van het afgelopen jaar 2024.

Opgemaakt maart 2025,
HB/HJvD

Wilt u nog meer blogberichten lezen? Ga dan naar de pagina Nieuws.