De Boog

In het kustgebied rond Termunten hebben de bewoners zich tot in de 12e eeuw tegen overstromingen beschermd door het opwerpen van wierden. Daarna werd begonnen met de aanleg van de eerste lage dijken. Gedurende de 13e eeuw was het tot vergaande inpoldering gekomen. Ook werd het riviertje de Termunter Ae afgedamd en van een zijl, een uitwateringssluis, voorzien. Monniken van het Grijze Monnikenklooster speelden hierbij een belangrijke rol.

In de periode van de 14e tot de 16e eeuw ging veel land verloren door Dollardinbraken. Aan het begin van de 16e eeuw werd de afwatering door de zijl in de Termunter Ae verstoord en men was gedwongen via de Oterdumerzijl te lozen.

In 1588 werd de zeedijk bij Termunten hersteld. Om de afwatering te verbeteren, werd tussen 1600 - 1601 het Termunterzijldiep gegraven en een nieuwe zijl ontworpen. Gedeeltelijk werd gebruik gemaakt van de loop van de Termunter Ae. In 1686 werd de zijl door de St. Maartensvloed verwoest. Bij deze stormvloed kwamen bijna alle Termunters om het leven. Onder leiding van de stad Groningen, die toen de baas was in het Oldambt, werd Termunterzijl opnieuw opgebouwd. In 1725 werd o.l.v. de stadsbouwmeester Anthony Verburgh de huidige sluis met boogbrug aangelegd. Ter herinnering aan de aanleg is de brug voorzien van een zandstenen borstwering, de boog. Hierop staan de namen vermeld van de Overste Schepper, de Scheppers en de Zijlvesten, alsmede hun familiewapens. Deze personen waren de bestuurders van het in 1601 opgerichte Termunterzijlvest.

Een zijlvest is een waterschap dat op zee loost. Het was verdeeld in Schepperijen en deze weer in Zijlrechten. De voorzitters van de Schepperijen, de Scheppers, hadden veel invloed. Zij spraken recht in zaken die met het Zijlvest te maken hadden. Ook bepaalden zij de hoogte van de belasting: het zijlschot.

bron: Digitaal gehucht Termunterzijl